De klimaatcrisis is een kinderrechtencrisis
De door de mens veroorzaakte klimaatveranderingen leiden tot schendingen van de kinderrechten overal ter wereld, ook in Vlaanderen. Geen enkel kind is verantwoordelijk, maar kinderen zullen in hun leven wel het meest lijden onder de toenemende bosbranden, overstromingen, extreme hittegolven, misoogsten en droogtes.
Wij dringen er bij de overheid op aan om de bezorgdheden van kinderen hierover serieus te nemen. Kinderen zijn niet alleen lichamelijk kwetsbaarder voor extreme condities, ze worden ook niet democratisch gerepresenteerd in het parlement. Daarom is het belangrijk hen toe te laten hun stem op andere manieren aan bod te laten komen en naar hun bezorgdheden te luisteren.
Het afgelopen jaar werkten we met ENOC (het Europese netwerk van kinderombudspersonen) en ENYA (jongerenadviseurs van over heel Europa) samen aan een standpunt over kinderrechten en klimaatrechtvaardigheid. Deze aanbevelingen worden ook gedaan in de context van het algemene commentaar van het VN-Comité voor de rechten van het kind over de rechten van het kind en het milieu, met speciale aandacht voor klimaatverandering, dat volgend jaar wordt verwacht.
Samengevat vragen wij aan de huidige beleidsmakers:
- Zorg ervoor dat alle kinderen gebruik kunnen maken van hun recht op betrouwbare informatie over het milieu en de klimaatverandering. Bind in het bijzonder de strijd aan met klimaat-desinformatie en fake news.
- Zorg ervoor dat alle kinderen die zich inzetten voor het milieu hun recht op vrijheid van vereniging en vreedzame vergadering kunnen uitoefenen en informeer hen over de manier waarop zij dit veilig kunnen doen. Scholen kunnen kinderen ondersteunen en in staat stellen hun recht op vreedzame vergadering, inclusief het recht op protest, en vereniging op school en elders uit te oefenen.
- Zorg ervoor dat kinderen en jongeren zinvolle en inclusieve kansen krijgen om deel te nemen aan het openbare en politieke leven, ook en vooral bij de evaluatie van wetgeving en beleid inzake klimaatverandering en de verwezenlijking van klimaatrechtvaardigheid. Eerbiedig hun recht om gehoord te worden en ken hun mening het nodige gewicht toe (conform artikel 12 KRV);
- Voorzie klimaateducatie in alle onderwijsprogramma’s, vanaf jonge leeftijd en ook aan de hand van actieve leermethodes. Dit omvat ook educatie over de burgerlijke en politieke rechten van kinderen en moet hen uitrusten met de kennis en vaardigheden om actie te ondernemen om mensenrechten op te eisen en te verdedigen, met inbegrip van het recht op een gezond milieu.
- Stel alles in het werk om de klimaatverandering af te remmen en de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C door de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en de gemaakte beloftes na te komen en te versterken om, conform het recht op leven, overleven en ontwikkeling (artikel 6 KRV) en het recht op gezondheid, met inbegrip van een gezonde omgeving (artikel 24 KRV). Zorg ervoor dat de belangen van kinderen een primaire overweging zijn in alle milieuwetten, -plannen en -beleid; hanteer een voorzorgsbenadering om kinderen tegen milieuschade te beschermen.
Om de link met kinderrechten te onderstrepen, neemt het Kinderrechtencommissariaat op zondag 23 oktober deel aan de Klimaatmars in Brussel.
