Kan je als niet-begeleide minderjarige opgesloten of gedwongen uit het land gezet worden?

Niet-begeleide minderjarige vreemdelingen kunnen niet gedwongen uitgewezen worden. Ze kunnen dus ook niet opgesloten worden. Dat geldt ook voor niet-begeleide Europese minderjarigen (NBEM). Begeleide minderjarige vreemdelingen kunnen wel gedwongen uit het land gezet worden. Volgens de wet kunnen ze ook opgesloten worden, maar dat gebeurt in de praktijk momenteel niet. 

Wat zegt de wet?

Niet-begeleide minderjarige vreemdeling 

• Niet-begeleide minderjarige vreemdelingen kunnen niet gedwongen verwijderd of uitgewezen worden. Dat betekent ook dat ze niet vastgehouden kunnen worden. Dat geldt ook voor NBEM. 
• Een voogd kan wel een beslissing krijgen die zegt dat de niet-begeleide minderjarige vreemdeling terug moet naar zijn of haar herkomstland. Maar zolang die minderjarig is, kan die beslissing niet afgedwongen worden. 
  Bron: artikelen 74/16 en 74/19 Vreemdelingenwet

Begeleide minderjarige vreemdeling 

• Voldoen de ouders niet of niet meer aan de voorwaarden voor een wettig verblijf? Dan kunnen ze een bevel krijgen om het grondgebied te verlaten. 
• Begeleide minderjarige vreemdelingen worden toegevoegd aan dat bevel. Ze moeten dan samen met hun ouders het land verlaten. 
• Gaan de ouders niet in op het bevel om het grondgebied te verlaten? Dan kan de begeleide minderjarige ook volgens de Belgische wetgeving vastgehouden worden, zowel in de open terugkeerwoningen als in de woonunits in het gesloten centrum 127 bis. Als burger van de EU met minstens 1 minderjarig kind, mag een gezin niet opgesloten worden.
• Begeleide minderjarige vreemdelingen kunnen uitgewezen worden tijdens het schooljaar. Onder bepaalde voorwaarden kan het gezin een opschorting van de uitvoering van een verwijderingsmaatregel krijgen vanaf het begin van de paasvakantie tot het einde van het schooljaar. Het gaat over de mogelijkheid van een tijdelijke schorsing van een verwijderingsmaatregel door de Dienst Vreemdelingenzaken. Het is dus een gunstmaatregel en geen recht. Dit zijn de voorwaarden:
  • Het gezin heeft schoolgaande kinderen onder de 18. Kleuters tellen niet mee.
  • Het verzoek moet gaan over een eerste bevel om het grondgebied te verlaten.
  • Opschorting kan alleen voor een verwijderingsmaatregel vanaf het begin van de paasvakantie. 
  • Het gezin moet zelf initiatief nemen om de aanvraag in te dienen. De Dienst Vreemdelingenzaken informeert daar niet over. De aanvraag kan ingediend worden via mail of fax. 
  • In de aanvraag moet een attest zitten van huidig schoollopen. Een inschrijvingsbewijs van september van het vorige kalenderjaar is niet genoeg, omdat dat alleen iets zegt over de situatie van het kind in het begin van het schooljaar, maar niets over het huidig schoollopen.
• Leerlingen oppakken om ze uit België te verwijderen kan alleen voor en na schooltijd. Onder schooltijd vallen ook stages, uitstappen en voor- en naschoolse opvang. Het is dus niet toegelaten om kinderen op te pakken terwijl ze in de klas zitten. Het kan wel onderweg naar en van school. De politie kan kinderen ook opwachten en oppakken aan de schoolpoort, hoewel dat afgeraden wordt. Behalve als er gevaar is dat het kind aan de school achtergelaten zou worden of als de ouders zelf al aangehouden zijn en hun kind niet meer kunnen ophalen. Als de politie een kind oppakt aan de schoolpoort zijn er basisregels: 
  • De politie moet optreden met de nodige discretie, in burger en met een legitimatiebewijs. 
  • De politie moet de schooldirectie vooraf inlichten over de opdracht. Die wordt ook betrokken bij de uitvoering ervan, om betere begeleiding van het kind te verzekeren.
  • Als dat kan, moet de politie samen met een lid van het gezin naar de schoolpoort gaan. Als dat niet kan, en het kind te weinig Nederlands, Frans, Duits of Engels kent, moet de politie proberen om een tolk in te schakelen.
  • De politie moet gezinnen opvangen op een plaats die aangepast is aan hun behoeften. De Dienst Vreemdelingenzaken moet de schooldirectie ook op de hoogte brengen als een leerling niet meer naar school komt naar aanleiding van een repatriëring. 

Wat zegt het kinderrechtenverdrag? 

• Artikel 37 stelt dat kinderen niet zomaar van hun vrijheid beroofd mogen worden. Een kind opsluiten mag alleen als uiterste maatregel en zo kort mogelijk. Bovendien mogen kinderen niet samen met volwassenen opgesloten worden, behalve als het in het belang van het kind is om dat wel te doen. Alle kinderen in geslotenheid hebben recht op menswaardige behandeling, onderwijs en contact met hun familie.
• Het VN-Kinderrechtencomité zegt dat een kind opsluiten op grond van zijn migratiestatus of die van zijn ouders een schending is van zijn rechten en in strijd is met het beginsel van het belang van het kind. De overheid moet onmiddellijk stoppen met kinderen op te sluiten. Elke vorm van immigratiedetentie van kinderen moet bij wet verboden zijn en dat verbod moet in de praktijk gebracht worden.