Tussentijds verslag JKP 2020-2024: reik verder dan een actieverslag

De tussentijdse rapportage Vlaams Jeugd- en Kinderrechtenbeleidsplan 2020-2024 biedt de Vlaamse regering de kans om haar Jeugd- en Kinderrechtenbeleid van de voorbije jaren toe te lichten en te duiden. Het Vlaams Parlement en het Kinderrechtencommissariaat krijgen de kans om het Vlaams Jeugd- en Kinderrechtenbeleid te bespreken, te evalueren en suggesties te geven om de acties bij te sturen voor de vijf doelstellingen in het JKP 2020-2024. Realiseren de geplande en gerealiseerde acties in het JKP het gewenste effect of moeten ze aangepast worden? Houden de geplande acties genoeg rekening met de hedendaagse noden van kinderen en jongeren of moeten ze bijgeschakeld worden?

In ons advies vragen we de Vlaamse Regering om ambitieuzer te zijn in het tussentijds verslag, en verder te reiken dan een actieverslag. Het VN-Kinderrechtencomité pleit voor tussentijdse verslaggeving aan het parlement dat verder reikt dan een actieverslag: kinderrechten moeten strak gemonitord en geëvalueerd worden, en actieplannen moeten bijgestuurd worden, wanneer nodig.

Vlaanderen kampt met grote uitdagingen. Denk aan de energiecrisis, de vluchtelingencrisis, de klimaatcrisis, de wachtlijsten in de jeugdhulp, het tekort aan leerkrachten, hulpverleners en zorgmedewerkers. We vragen Vlaanderen om de tussentijdse rapportage te baat te nemen om tegemoet te komen aan de noden van kinderen en jongeren als gevolg van deze grote uitdagingen, en om in het Jeugd- en Kinderrechtenbeleidsplan per prioriteit deze extra acties toe te voegen:

• Geef meer ruchtbaarheid aan goede praktijken die het welzijn van kinderen en jongeren bevorderen. Nog niet alle scholen, leerkrachten of sportverenigingen zijn op de hoogte van de verschillende initiatieven tegen pesten of tegen grensoverschrijdend gedrag.
• Draag nog meer respect uit voor diversiteit en jezelf zijn. De thema’s diversiteit, jezelf zijn en de strijd tegen seksuele intimidatie en seksueel geweld moeten nog meer aan bod komen in verschillende levensdomeinen van kinderen en jongeren.
• Ga voor een grotere bescherming van kinderen tegen geweld. Er moet meer aandacht zijn voor de impact van intrafamiliaal geweld op kinderen. Doe intrafamiliaal geweld niet te snel af als een strategie in een vechtscheiding om de ex-partner in diskrediet te brengen. Kinderen lopen daardoor soms helemaal vast.
• Maak werk van een kindtoets voor politiewerk. Voor ons moet de kindtoets een rode draad zijn in het hele politieoptreden.
• Schakel de bescherming van het recht op wonen een versnelling hoger. Het aantal dak- en thuisloze kinderen, jongeren en gezinnen neemt toe.
• Geef gehoor aan het maatschappelijk engagement van jongeren die opkomen voor het klimaat. Ze engageren zich om ieders gezondheid veilig te stellen.
• Hou er rekening mee dat sport en spel heel belangrijk zijn voor kinderen en jongeren in de hulpverlening. Het biedt plezier, ontspanning, ontmoeting, gevoel van erbij te horen én het helpt ze ook vooruit. Verduurzaam projecten die een brug leggen tussen jeugdhulp en vrije tijd.
• Pik het signaal op van het jeugdwerk en het jeugdwelzijnswerk dat aan de alarmbel trekt. Het jeugd(welzijns)werk is een van de straffe motoren om vrijetijdsbesteding voor allen te realiseren. Ondersteun het naar behoren. Het jeugdwerk en het jeugdwelzijnswerk zijn van onschatbare waarde voor kinderen en jongeren die opgroeien in een kwetsbare situatie
• Verduurzaam projecten die inzetten op digitale inclusie, mediawijsheid, en de bescherming van jongeren tegen de negatieve impact van sociale media op hun welbevinden. Langetermijnacties en sensibilisering rond cyberpesten en sexting blijven heel erg nodig.

Daarnaast missen we indicatoren die aantonen dat Vlaanderen de juiste acties koos om zijn doelstellingen te halen. We hoopten dat het JKP zou zorgen voor een strakkere samenhang tussen de verschillende acties. Het tussentijds rapport leest als een opsomming van veel verschillende losse projecten.