Vijf prioriteiten en blijvende inspanningen voor alle kinderrechten?

Vlaams minister van Jeugd Benjamin Dalle vroeg aan het Kinderrechtencommissariaat een spoedadvies over de vijf prioritaire doelstellingen voor het Vlaams jeugd- en kinderrechtenbeleidsplan (JKP) 2020-2024. Het Kinderrechtencommissariaat bezorgde op 21 februari 2020 zijn advies aan de minister.

Het Kinderrechtencommissariaat waardeert de vijf prioriteiten die de Vlaamse Regering tijdens de regeerperiode 2020-2024 wilt realiseren.

Toch stipt het Kinderrechtencommissariaat in dit advies ook tekortkomingen aan. We formuleren beleidssuggesties voor een straffer toekomstig Vlaams jeugd- en kinderrechtenbeleid. En geven per prioriteit specifieke aandachtspunten voor het JKP vanuit meldingen bij de Klachtenlijn en eerdere adviezen van het Kinderrechtencommissariaat.

Blijf voor álle kinderrechten gaan

We vragen aan de Vlaamse Regering en de coördinerend minister Kinderrechten om, naast de vijf prioriteiten, voor alle kinderrechten te blijven gaan.

Zet in op samenwerking tussen verschillende beleidsdomeinen en -niveaus

Veel problemen van kinderen en jongeren vragen om een integrale aanpak. Daarom moet het JKP verder reiken dan de som van alle beleidsdomein-specifieke-beleidsplannen. Het JKP moet meer zijn dan het verzilveren van de bestaande beleidsplannen.

Jeugdactoren en VN-Kinderrechtencomité willen straf armoedebeleid

Het is pijnlijk vast te stellen dat kinderarmoede geen prioriteit is. Het was dé prioriteit die uit het participatief voorbereidingstraject naar voren kwam. Het VN-Kinderrechtencomité tikte vorig jaar ons land op de vingers voor het aanhoudend hoog aantal kinderen dat leeft in armoede.

Kinderen willen écht gehoord worden

We vragen aan de Vlaamse regering om het recht op participatie van kinderen en jongeren in de uitwerking van elke prioriteit mee te nemen. Nog te vaak zien we ze op muren botsen. Volwassenen vergeten nog te vaak de kinderen en jongeren over wie het gaat te betrekken bij hun beslissingen.

Voorzie genoeg middelen voor het JKP

We betreuren dat de Vlaamse Regering het prioritaire belang van de vijf thema’s onder druk zet door geen expliciete JKP-middelen te voorzien en besparingen door te voeren in beleidsdomeinen die het leven van kinderen rechtstreeks bepalen.

Monitor de vijf prioriteiten op lokaal en Vlaams niveau

De Vlaamse Regering hoort oog te hebben voor het lokale jeugd- en kinderrechtenbeleid. Lokale besturen moeten op genoeg middelen en ondersteuning kunnen rekenen om een lokaal jeugd- en kinderrechtenbeleid waar te maken. De uitvoering van elke prioriteit moet op Vlaams en lokaal niveau gemonitord worden.

Elke prioriteit moet voor elk kind gelden

Elke prioriteit dient vertaald te worden in doelstellingen en acties die voor iedereen gelden. Kinderen met een beperking, vluchtelingenkinderen, kinderen van minderheden, kinderen die gescheiden leven van hun ouders moeten in elke prioriteit aan bod komen.

Specifieke aandachtspunten voor het JKP vanuit meldingen bij de Klachtenlijn en eerdere adviezen

Naast de bovenstaande algemene bezorgdheden vragen we aan de Vlaamse Regering om bij het uitwerken van elke prioriteit rekening te houden met de signalen, klachten en kinderrechtenschendingen bij de Klachtenlijn van het Kinderrechtencommissariaat die raken aan de vijf prioriteiten van de Vlaamse Regering.

Welbevinden en positieve identiteitsontwikkeling

We scharen ons achter de ruime definitie van ‘welbevinden’ en vragen uitdrukkelijk aandacht voor kinderen in scheidingssituaties, rechten op en in de jeugdhulp, de bescherming van kinderen tegen geweld, het welbevinden van kinderen op school, het psychisch welbevinden van kinderen en jongeren, de positieve identiteitsontwikkeling van donorkinderen, adoptiekinderen en de plaats van het recht op vrijheid van religie in onze samenleving.

Gezonde en leefbare buurten

We staan achter deze prioriteit. De nadruk op een gezonde buurt is noodzakelijk. Wel vragen we aan de Vlaamse Regering om de uitbouw van deze prioriteit participatief en integraal aan te pakken, want een leefbare buurt heeft aandacht voor de verkeers- en sociale veiligheid, het stimuleert contacten tussen mensen, de basisvoorzieningen zijn voor iedereen toegankelijk, de luchtvervuiling wordt aangepakt en de publieke ruimte is bespeelbaar.

Engagement in de samenleving door vrijwillige inzet

Het Kinderrechtencommissariaat schaart zich achter initiatieven die de maatschappelijke betrokkenheid van kinderen en jongeren en hun vrijwillige inzet willen verhogen. Tegelijk hoort het JKP ook engagementen van de Vlaamse Regering op te sommen die aantonen dat hun maatschappelijk betrokkenheid en boodschap geen dode letter blijft en dat hun vrijwillige inzet ondersteund en gedragen wordt.

Vrijetijdsbesteding voor allen

Het Kinderrechtencommissariaat staat achter deze prioriteit. Elk kind moet op gelijkwaardige wijze van zijn recht op spel en vrije tijd kunnen genieten. Kunnen ze dat niet? Dan moeten ze op extra inspanningen van de overheid kunnen rekenen. Het Kinderrechtencommissariaat verwacht dat het decreet buitenschoolse opvang en activiteiten ook een plaats krijgt binnen de prioriteit ‘vrijetijdsbesteding voor allen’. Dit decreet kan een ware hefboom zijn om deze prioriteit te verwezenlijken.

Mediawijsheid

Mediawijsheid is een belangrijk actueel thema. We vragen om in te zetten op vaardigheden in het kritisch omgaan met media, en informatie, en het bewust zijn van mogelijke privacy-gevolgen. En dit zowel voor kinderen, ouders als andere opvoeders.